Egels zijn nu nog druk om voldoende voedsel te verzamelen, zodat ze straks extra sterk de winter in gaan. Maar vanaf het moment dat de temperaturen zakken, zoeken de egels een plekje om te overwinteren. Vanaf november beginnen ze aan hun winterslaap, welke tot ongeveer april/mei duurt. Dit winterslaap is een kwetsbare tijd voor de egel. Gelukkig kun je zelf zorgen voor een egelvriendelijke tuin, om de egels een handje te helpen in de voorbereiding!

Waarom gaat de egel in winterslaap?

Egels eten voornamelijk insecten, zoals wormen, slakken, spinnen en kevers. Ook zachte vruchten en zaden zijn geliefd, en als de egel de kans krijgt eten ze zelfs kadavers van jonge vogels en jonge muizen. Al deze voedingsbronnen zijn minder rijkelijk verkrijgbaar in de winter. De winterslaap is de ultieme vorm van energiebesparing en een echte overlevingstactiek. Voor de winterslaap proberen ze extra energie te vergaren, waarna ze in de ruststand gaan. Tijdens de winterslaap verlicht een egel bijna 40% lichaamsgewicht.

Wat kan ik doen voor de egel?

Er zijn meerdere manieren om de egel te helpen tijdens dit proces, om te zorgen voor een (grotendeels) zorgeloze winterslaap:

1. Voedsel aanbieden

Zie je nu nog een egel in de tuin? Zorg ervoor dat je wat te eten aanbiedt. Gebruik hiervoor meelwormen of speciaal voor de egel samengesteld egelvoer. Dit bevat allerlei voedingsstoffen die de egel goed kan gebruiken. Geen speciaal voer in huis? Gebruik dan hondenvoer of kattenvoer.

2. Laat je tuin rommelig

Leef je niet teveel uit in de tuin nu alle bladeren van de bomen vallen. Mocht het nog vroeg in de herfst zijn, dan kun je wel de gevallen bladeren ophopen en bijvoorbeeld in de border of een rustige hoek van de tuin plaatsen. Is het al behoorlijk koud? Laat de rommel dan met rust: egels overwinteren graag tussen gevallen bladeren, onder takken of tussen de compost.

3. Maak je tuin bereikbaar

Door schuttingen wordt het voor egels moeilijk om van tuin naar tuin te verplaatsen. Hierdoor zijn ze steeds vaker genoodzaakt om zich via de weg te verplaatsen, wat leidt tot aanrijdingen. Overleg met je buren en maak een paar gaten onderin de schutting of andere omheining. Dit noemen ze een ‘egelwegel’ of egelpoort. Door meerdere tuinen te verbinden met behulp van egelwegels ontstaan een egelstraat. Dit is heel belangrijk voor de egelpopulatie, want het vergroot de kansen op het vinden van voedsel en veilige plekken om te overwinteren.

4. Plaats een egelhuis in de tuin

Heb je weinig begroeiing in de tuin? Dan een egelhuis een prettige plek zijn voor de egel om de winterslaap door te brengen. Plaats een egelhuis zo vroeg mogelijk in het herfstseizoen, zodat deze voor de egel geen onbekend terrein meer is. Kies een plekje waar honden en katten niet bij kunnen, en richt de opening weg van het noorden of noordoosten. Hiermee voorkom je tocht in het egelhuis. Binnenin het egelhuis kun je hooi, stro en droge bladeren leggen. Dek vervolgens het huis goed of met bladeren of zand, zodat het onderdeel lijkt van je tuin. Laat in de winter het egelhuis verder met rust, zodat je een mogelijke bewoner niet verstoord.

5. Houd de omgeving van het nest in de gaten

Zie je een roofdier in de buurt van het egelhuis? Probeer deze dan weg te jagen zonder de slaapplek in gevaar te brengen. Het kan ook zijn dat je alsnog een egel ziet tijdens de winterslaap. Het kan voorkomen dat het weer relatief zacht is of het nest dat de egel gevonden heeft niet warm genoeg is, waardoor ze zich gaan verplaatsen. Ook dan kun je wat extra voedsel aanbieden in de buurt van het egelhuis.

Zie je een verwonde egel of een zieke egel? Neem dan contact op met een opvangcentrum. Je herkent een zieke egel bijvoorbeeld door abnormaal gedrag (niet vluchten, zich te veel laten zien), diarree, parasieten of vieze oogjes.